प्रहरी प्रतिवेदनमा सांसदको शंका, उठ्यो संसदीय छानबिनको माग

काठमाडौं- साधारणतया बर्खे अधिवेशन अर्थात् बजेट अधिवेशन मानिने यो समय प्रतिनिधिसभामा सांसदहरूले आ–आफ्ना क्षेत्रका विकास निर्माण र बजेट रकमबारे छलफल गर्नुपर्ने थियो। तर राजनीतिक दलका शीर्ष नेतृत्वको आडमा नक्कली शरणार्थी धन्धा चलाएर करोडौंको ठगीमा दलका नेता–नेतृहरू संलग्न भएको देखिएपछि संसद् यतिबेला विषयान्तर भएको छ।

नेपाली नागरिकलाई अनागरिक बनाएर नक्कली शरणार्थी धन्धा चलाउनेहरूको जालो प्रहरी छानबिनले पनि भत्काउन सक्ने अवस्था देखिएन। यो प्रकरणमा स्वयं प्रहरी महानिरीक्षक वसन्त कुँवरको समेत संलग्नता रहेका समाचार बाहिरिएका छन्। गृह मन्त्रालयको नेतृत्व लिएका कांग्रेस नेता बालकृष्ण खाण, उपप्रधानमन्त्रीसमेत भइसकेका एमाले नेता टोपबहादुर रायमाझीहरूले नक्कली शरणार्थी धन्धालाई फस्टाउन दिएका प्रमाण प्रहरीले छानबिनबाट पत्तो लगाएको छ। 

तर नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा करोडौं रकमको थैलो बुझेको बयान पक्राउ परेकाहरूले दिए पनि कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा पत्नी आरजु राणा देउवा, खाणपत्नी मञ्जु, पूर्वगृहमन्त्री रामबहादुर थापा र उनकी पत्नी नैनकला, मुलुकमा भ्रष्टाचारका लागि खडा गरिएको अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगका प्रमुख आयुक्त प्रेमकुमार राईलगायतको नाम छानबिन प्रतिवेदनमा नआएपछि प्रहरीलाई ‘माथि’बाटै राजनीतिक दबाब दिएको हुन सक्ने आकलन गरिएको छ।

९ पुसको प्रतिनिधिसभा बैठकमा एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले यो प्रकरणमा एमालेका नेताहरू मिसिएको भए प्रमाणसहित आउन चुनौतीसमेत दिए। तर उनकै स्वकीय सचिव राजेश बज्राचार्यलाई समेत नक्कली शरणार्थी धन्धा चलाउनेहरूले पैसाको बिटो थमाएको समाचार बाहिरिएको छ। सोमबार नक्कली शरणार्थी प्रकरणबारे छानबिन गरी प्रहरीले सरकारी वकिललाई बुझाएको कागजातमा ओलीका स्वकीय सचिव बज्राचार्यको नामसमेत मुछिएको छ। यसबाट के पुष्टि हुन्छ भने यो प्रकरणमा कांग्रेस, एमालेलगायत पार्टीका उपल्लो स्तरका नेता र गृह मन्त्रालयको कर्मचारी संयन्त्रको मिलेमतो देखिन्छ ।

नक्कली शरणार्थी प्रकरणलाई लिएर सोही दिनको प्रतिनिधिसभा बैठकमा नेमकिपा सांसद प्रेम सुवालले पूर्वउपप्रधानमन्त्रीद्वयलाई केरकार गरिएपछि उनीहरूको सहभागिता पुष्टि भएकाले अब पालो शेरबहादुर देउवा र केपी ओलीको हुनुपर्ने माग आवाज उठाएका थिए। यो प्रकरणमा आफ्नी पत्नी मुछिएको खबर बाहिरिए पनि कांग्रेस सभापति देउवाले अहिलेसम्म कुनै प्रतिक्रिया दिएका छैनन्। उल्टै आरोपी खाणलाई पैसाका लागि त्यसो गर्ने मान्छे नभएको उनी बताएर बचाउमा लागेको देखिन्छ । सुवालले नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा ओली र देउवाको संलग्नता रहेको दाबी गरेका छन्।

नक्कली शरणार्थी प्रकरण राज्य संरक्षित ठगी–धन्धा भएको र ‘माथि’बाटै प्रहरी प्रतिवेदनलाई अपूरो र कमजोर बनाउन निर्देशन दिइएको भन्दै प्रतिनिधिसभामा संसदीय छानबिनको माग उठेको हो।

सुवालले नक्कली शरणार्थी प्रकरण छानबिन अपूरो हुने दाबी गरिरहेका बेला प्रहरीले सरकारलाई बुझाएको प्रतिवेदनले पनि त्यसकै संकेत गरेको छ। प्रहरीले पूर्वगृहमन्त्री रामबहादुर थापा बादलसहित ५ जनाविरुद्ध पनि पूरक अभियोजन लैजान बाटो खुला गरे पनि घटनामा संलग्न भनिएकाहरू कांग्रेस सभापति देउवापत्नी आरजु, खाणपत्नी मञ्जु, एमाले नेता बादललगायत विषयमा केही बोलेको देखिन्न।

प्रहरी प्रतिवेदनमा एमाले उपाध्यक्ष बादल, उनकी पत्नी नैनकला, पूर्वगृहसचिव एवं अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगका प्रमुख प्रेमकुमार राई, एमाले पूर्व प्रदेश सांसद अजयक्रान्ति शाक्य र अध्यक्ष ओलीका स्वकीय सचिव राजेश बज्राचार्यको नामसमेत उल्लेख गरिएकाले नक्कली शरणार्थी प्रकरणको धन्धामा मिलीजुली गरेर करोडौंको आर्थिक चलखेल भएको बुझ्न कठिन छैन।

शरणार्थी प्रकरणबारेको घटना बादल गृहमन्त्री र हाल अख्तियार प्रमुख राई गृहसचिव हुँदा भएको थियो। उनीहरूले नै शरणार्थीको दीर्घकालीन व्यवस्थापन गर्न भन्दै कार्यदल गठन गरेका थिए। बादल गृहमन्त्री भएकै बेला तत्कालीन गृहसचिव राईको संलग्नतामा शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाउने भन्दै गिरोहले नेपालीबाट करोडौं रकम उठाउन थालेको प्रहरी प्रतिवेदनले पुष्टि गरेको छ।

हाल अख्तियारका प्रमुख आयुक्त रहेका तत्कालीन गृहसचिव राईलाई समेत रकम दिएको पक्राउ परेकाहरूले बयानमा भनेका छन्। सोही घटनामा बादलका छोरा प्रतीक फरार छन्। उनलाई भने प्रहरीले प्रतिवादी बनाउन राय दिएको छ। बादलपत्नी नैनकलाले समेत रकम बुझेको बिचौलियाले बयानमा बताएको प्रहरी प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा बादलका सुरक्षा सल्लाहकार इन्द्रजित राई पक्राउ परेका छन्। उनका छोरा निरज पनि यो प्रकरणमा संलग्न देखिएको प्रहरीको प्रतिवेदनले औंल्याएको छ। प्रहरीले उनलाई पनि फरारको सूचीमा राखेको छ।

तर देउवापत्नी आरजु र बालकृष्णपत्नी मञ्जु खाणको नाम भने प्रतिवेदनमा उल्लेख छैन। जबकि यो घटनामा पक्राउ परेकाले आरजु र मञ्जुलाई ठूलो रकमको थैली बुझाएको प्रहरीसमक्ष साविती बयान दिएका छन्। त्यसकारण यो प्रतिवेदन लेखनमा ठूलै राजनीतिक गिरोहको संलग्नता देखिए पनि प्रहरीलाई ‘माथि’बाटै दबाब दिइएकाले संदिग्धलाई नमुछिएको हुन सक्छ। 

प्रहरीले ५७ दिन लामो अनुसन्धानपछि नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा रायसहित सोमबार प्रतिवेदन बुझाएको हो। सोमबार जिल्ला सरकारी वकिल कार्याललय काठमाडौंमा बुझाएको प्रतिवेदनमा ३० जनालाई प्रतिवादी बनाउन प्रहरीले राय दिएको छ। तीमध्ये १६ जना पक्राउ परेका छन् भने १४ फरार छन्। अरु तीन जनाको भने नाम उल्लेख गरिए पनि ठेगाना नखुलेकाले पछि थप अनुसन्धान हुने भएको छ। बेचन झा, रमा थापा र गोकुल थापाविरुद्ध थप अनुसन्धान गरिने भएको छ।

जिल्ला प्रहरी परिसर काठमाडौंले अनुसन्धान प्रतिवेदन बुझाएसँगै सरकारी वकिल कार्यालयले आज जिल्ला अदालतमा मुद्दा दायर गर्दैछ। प्रहरीले प्रतिवेदन बुझाएको दिन सोमबार जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय काठमाडौंका प्रमुख अच्युतमणि नेउपानेले अनुसन्धान प्रतिवेदन आइसकेकाले अध्ययन गरिरहेको र अभियोजनको तयारी थालिएको जानकारी दिएका थिए।

हाल यो मुद्दामा १६ जना पक्राउ परेका छन्, जसमा कांग्रेस, एमाले नेताहरूदेखि सरकारका सचिवसमेत संलग्न रहेको देखिएको छ। अन्य १७ जना भने फरार छन्। नक्कली शरणार्थी धन्धा चलाउनेविरुद्ध प्रहरीले राज्यविरुद्धको कसुरसहित ठगी, संगठित अपराध, सम्पत्ति शुद्धीकरण र सार्वजनिक पद धारण गरेकाको हकमा भ्रष्टाचारको कसुरमा समेत मुद्दा चलाउन सुझाएको छ।

प्रहरी छानबिन प्रतिवेदन कमजोर भएको बताइरहँदा आजको प्रतिनिधिसभा बैठकमा झिनो संख्याका सत्तारुढ कांग्रेस सांसद र प्रतिपक्षी एमाले सांसदहरूले जनताले खबरदारी गरिरहेकाले बदमासी नगर्न सरकारलाई सुझाए। बरु राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, राप्रपालगायत दलले नक्कली शरणार्थी प्रकरण राज्य संरक्षित ठगी–धन्धा भएकाले प्रहरी प्रतिवेदनलाई कमजोर बनाइएको दाबी गर्दै संसदीय छानबिनको माग गरे ।

कांग्रेस महामन्त्री एवं सांसद गगन थापाले नेपाली नागरिकलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाउने धन्धा चलाएर करोडौं ठगीमा संलग्न रहेका जुनसुकै दलका नेता, नेतृ भए पनि कारबाही दायरामा ल्याइनुपर्ने बताए। प्रहरीले सोमबार सरकारलाई बुझाएको नक्कली प्रतिवेदन अपूरो रहेकाले यसमा नाम जोडिएकामाथि छानबिन गरेर टुंगोमा पुर्याउनुपर्ने उनको भनाइ थियो। थापाले भने, ‘अहिले जसरी नाम आइरहेका छन्, लाज लागेजस्तो भएको छ, नाम सुन्दा पनि। हाम्रै वरिपरिका जिम्मेवारी लिइरहेका एकपछि अर्को तानिँदै जाने हुन् कि भन्ने लाग्छ। अनुसन्धान कसरी भइरहेको छ, सबै जनताले हेरिरहेका छन्।’

नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा भइरहेको अनुसन्धानबारे नागरिकले नजिकबाट नियालिरहेकाले यसमा संलग्न जुनसुकै पार्टीका मान्छे पनि समातिनुपर्ने उनको धारणा छ। चाहे सलाम गर्ने वा सलामी खाने होस्, यो प्रकरणमा ज–जसको नाम आएको छ, तिनमाथि छानबिन हुनुपर्ने उनले औंल्याए। गगनले भने, ‘यो प्रकरणमा ज–जसको नाम आएको छ, उनीहरूमाथि निष्पक्ष अनुसन्धान गरिनुपर्छ। कसैले पनि यसबाट मुक्ति पाउने अवस्था छैन। सरकारसँगै न्यायालयको पनि परीक्षा सुरु हुन्छ।’

राज्यविरुद्धको अपराधमा संलग्न हुने जुनसुकै पार्टीका मान्छेमाथि छानबिन गर्न सकिए मात्रै मुलुकमा सुशासन कायम हुने नेता थापाको भनाइ छ। ‘चाहे घर होस् चाहे बार्दलीको होस्। नेता होस् कि नाता होस्। सलामी गर्ने होस् कि सलामी लिने होस्। यो प्रकरणमा एक जना पनि छुट्नुहुँदैन। राजनीतिक तहबाटै अनुसन्धानलाई फितलो बनाउन थालिएको भन्ने समाचार सुनिँदै छ। यसो गरिए जनताले खबरदारी गर्नेछन्,’ उनले भने।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सभापति रवि लामिछानेले शरणार्थी प्रकरणमा संसदीय विशेष समिति बनाएर छानबिन गर्न सकिएमात्रै सत्यतथ्य बाहिर आउने दाबी गरेका छन्। प्रतिनिधिसभा बैठकमा नक्कली शरणार्थी प्रकरणको प्रतिवेदन अपूर्ण भएकाले निष्पक्ष छानबिन गर्न संसदीय विशेष समिति बनाउनुपर्ने माग उनले गरेका हुन्। अहिले आरोप लाग्न बाँकी कुनै राजनीतिक दल बाँकी नरहेकाले कसैलाई विश्वास गर्ने वातावरण नभएको उनले सुनाए। सरकार नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा नाम मुछिएकालाई सोधपुछ गर्न डराएको उनको दाबी छ।

‘जुन–जुन निकाय यसमा लागिपरेका छन्, कसैको पनि विश्वास गर्ने वातावरण छैन। ज–जसको नाम आएको छ, तिनलाई छानबिनको दायरामा पनि ल्याउन नसक्ने गरी सोधपुछ भइरहेको छ,’ उनले भने। सर्वसाधारणको हकमा बयान लिन आउँछु भन्दाभन्दै समातिने तर राजनीतिक उच्चपदस्थलाई आरोप लाग्दा सोधपुछसमेत नगरिनु आपत्तिजनक रहेको उनले बताए। रविले भने, ‘गृहमन्त्रीले मुटु दरो छ, प्रधानमन्त्रीले मुटु दरो छ भन्नुभएको थियो। दुइटैको मुटु कहाँ गएर चेक गर्ने? सर्वसाधारणलाई बलजफ्ती समाउनेमध्येमा म आफैं न्यूजरुमबाट समातिएको हुँ। डामिएका ठूला राजनीतिक दलका नेतालाई एकपटक सोधपुछका लागि नबोलाइनुभित्र रहस्य छ।’

घटनामा संलग्न रहेका भनिएका माननीय एकाएक बेपत्ता भए पनि बयान सकिएपछि संसद्मा देखिएको र मिडियामा तामातुलसी गर्दै कसम खाएको दृश्यले आफूलाई लज्जित बनाएको लामिछानेले बताए। यस्तै रास्वपाकै शिशिर खनालले नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा संलग्न रहेको भनी आरोपितले दिएको बयानका आधारमा पूर्वप्रधानमन्त्रीको स्वकीय सचिवमाथि समेत छानबिन गरिनुपर्ने औंल्याए। उनले भने, ‘आईजीपी, पूर्वसचिव, पूर्वमेयर, पूर्वप्रधानमन्त्रीको स्वकीय सचिवको समेत नाम जोडिएको छ। नो इफ नो बट सबैमाथि तुरुन्त छानबिन होस्। शीर्ष नेतृत्वले घटनालाई चुपचाप पार्ने कोसिस नगरोस्।’

सोही पार्टीका सांसद स्वर्णिम वाग्लेले शरणार्थी प्रकरणमा प्रहरी प्रमुख पनि जोडिएका समाचार आएकाले त्यसबारे सभामुखको ध्यानाकर्षण गराए। प्रहरी महानिरीक्षक वसन्त कुँवर छानबिन हुनुपर्ने संदिग्धको सूचीमा थपिएकाले यसमा यताउति हुन नहुने उनको भनाइ छ। ‘नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा छानबिन हुनुपर्ने संदिग्धको सूचीमा प्रहरी प्रमुख पनि थपिएको खबर छ। कानुनको लामो हातबाट कोही भाग्न सक्ने छैनन्। दण्डहीनताको यो निकृष्ट चुरीफुरीलाई फासफुस पार्न पाइँदैन। उनले यो प्रकरणलाई राजनीतिक रङ नदिन र धन्धामा संलग्न जोसुकैलाई कानुनी दायरामा ल्याएर कारबाही गर्न सके मात्रै मुलुकमा विधिको शासन रहेको पुष्टि हुने बताए।