काठमाडौं– ब्याचलर अफ इन्फरमेसन म्यानेजमेन्ट (बीआईएम) आईटी र व्यवस्थापन मिलेर बनेको बहुआयामिक विषय हो।
यसमा आईटीको ६० प्रतिशत र व्यवस्थापनको ४० प्रतिशत विषय समावेश गरिएको छ।
त्रिभुवन विश्वविद्यालयका २६ वटा कलेजले यो विषय अध्यापन गराउँदै आएका छन्।
यो त्रिभुवन विश्वविद्यालयअन्तर्गत मात्र सञ्चालन गरिएको स्नातक तहको चार वर्षे कोर्स हो। जसमा आठ सेमेस्टर छन्।
एक सेमेस्टरमा एउटा कलेजमा ६४ जनाको कोटा हुन्छ। यो चार वर्षे कोर्स पढ्न कम्तिमा ५ लाख खर्च लाग्छ। तर क्याम्पसले दिने सेवा सुविधाका आधारमा केही फरक हुन सक्छ।
थेम्स कलेजका एसोसिएट डाईरेक्टर अपर्ण उपाध्याय भन्छन्, ‘बीआईएम अध्ययन गरेका विद्यार्थीले सफल रुपमा आईटी कम्पनीको व्यवस्थापन गर्न सक्छन्। उनीहरूले बैैंक तथा वित्तीय संस्थाको आईटी विभाग सम्हाल्न सक्छन्।’
बीआईएम इन्फर्मेसन सिस्टम, डाटा प्रोसेसिङ, नेटवर्किङ, सफ्टवेयर निर्माण र व्यवस्थापनका लागि चाहिने जनशक्ति उत्पादन गर्ने विषय हो।
कुनै पनि कम्पनी चलाउन आईटी र व्यवस्थापन दुवैको ज्ञान आवश्यक पर्छ। हार्डवेयर र सफट्वेयर बनाएर मात्र हुँदैन, त्यसलाई चलाउन दक्ष जनशक्ति पनि चाहिन्छ। त्यस्तो जनशक्ति उत्पादन गर्ने शिक्षा बीआईएम हो।
अबको युग सूचना प्रविधिको हो। जुन देशमा सूचना प्रविधिले फड्को मार्छ, त्यो देश आर्थिक रूपमा समृद्ध बन्छ। नेपाल सरकारले पनि हरेक कार्यालयको कामकाज कम्युटरको माध्यमबाट गर्न शुरू गरिसकेको छ। ती कार्यालयमा दक्ष आईटी अफिसरको आवश्यकता पर्छ। प्राइभेट कम्पनी, बैंक, सहकारी, संघसंस्थामा आईटीतर्फका जनशक्तिको प्रयोग बढ्दै गइरहेको छ।
त्यसैले ती क्षेत्रमा चाहिने दक्ष आईटी अफिसर उत्पादन गर्न बीआईएम कोर्सलाई प्रभावकारी बनाउनुपर्ने नागार्जुन कलेज अफ इन्फरमेसन टेक्नोजीका निर्देशक जयमंगल गुप्ता बताउँछन्। उनी भन्छन्, ‘बीआईएमले आईटीमा दक्ष व्यवस्थापकीय जनशक्ति उत्पादन गर्छ।’
बीआईएमका जनशक्तिको माग नेपालमा मात्रै नभएर विश्व बजारमा उत्तिकै भएको उनको बुभाइ छ।