उमेरसँगै बदलिने शरीरको गन्धले के बताउँछ ?

आज तपाईंका लागि एउटा सानो चुनौती छ। के तपाईं आफ्नो छेउमा बसेको व्यक्तिको उमेर गन्धको ज्ञान प्रयोग गरेर पत्ता लगाउन सक्नुहुन्छ ? 

त्यो व्यक्तिले कुनै पर्फ्युम लगाएको नहुन सक्छ, तर उसको शरीरमा एक विशिष्ट गन्ध हुन्छ, जसले तपाईंलाई उसको उमेरको बारेमा बताउनेछ।

मैले टिकटकमा यो चुनौती फेला पारेन, तर मैले एउटा अनुसन्धान फेला पारेको छु जसले प्रमाणित गर्छ कि हामी कसरी व्यक्तिको प्राकृतिक गन्धको आधारमा उमेर निर्धारण गर्न सक्छौं। 

हाम्रो शरीरबाट आउने गन्ध सधैं एउटै हुँदैन, यो हाम्रो जीवनको विभिन्न चरणहरूमा परिवर्तन भइरहन्छ र यसमा हुने परिवर्तनले हाम्रो प्राकृतिक जीवनको बारेमा मात्र होइन, सामाजिक र विकासवादी झुकावहरू पनि बताउँछ। 
बाल्यकालमा कम सक्रिय पसिना ग्रन्थिहरू र छालाको माइक्रोबायोमको कारणले हाम्रो शरीरको गन्ध सामान्यतया हल्का हुन्छ। यसका बावजुद आमाबाबुले अरू बच्चाहरूको तुलनामा आफ्नै छोराछोरीबाट आउने सुगन्धलाई चिन्न राम्रो गर्छन्।

सुगन्धले आमाबाबुसँग रमाइलो, परिचित भावनात्मक बन्धन सिर्जना गर्दछ र बच्चासँग खुशी र प्रेमको भावनाहरू साटासाट गरेर अभिभावकको तनाव कम गर्न मद्दत गर्दछ। 

तर, पोस्ट पार्टम डिप्रेसनबाट पीडित आमाहरू बच्चाभित्रबाट आउने प्रभावकारी गन्धबाट वञ्चित हुन्छन्। विशुद्ध व्यावहारिक विकासवादी परिप्रेक्ष्यमा, बच्चाहरूबाट निस्कने विशेष गन्ध यति प्रभावकारी हुन्छ कि यसले आमाबाबुलाई पनि आफ्ना सन्तानहरूमा पैसा खर्च गर्न उत्प्रेरित गर्छ। युवावस्थाको प्रारम्भमा, व्यक्तिको शरीरको गन्धमा महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू हुन्छन्। 

यी परिवर्तनहरू सेक्स हर्मोनहरूको उत्पादनको कारण हुन्छ जसले पसिना निम्त्याउने एक्रिन ग्रन्थीहरू र छालाको महत्त्वपूर्ण ग्रन्थी, सेबेशियस ग्रन्थीहरूलाई सक्रिय पार्छ। 

धेरैजसो पसिना ग्रन्थीहरूले पानी र नुन गर्छ, जबकि एपोक्राइन ग्रन्थिहरू (बखोल र नाभि मुनिको कपालसँग सम्बन्धित) प्रोटिन र अन्य बोसोमा आधारित भाप निस्कन्छ।

ती प्रत्येक ग्रन्थीले हरेक मानिस भित्रबाट गन्ध उत्पन्न गर्छ। हाम्रो शरीरभित्र रहेको लिपिड र सेबम जस्ता पदार्थहरु यी ग्रन्थीहरुबाट बाहिर निस्कन्छन्। 

तर, ब्याक्टेरिया मिसिएपछि हाम्रो गन्ध दुर्गन्धमा परिणत हुन्छ। र, यसरी केही युवाको पसिनाले शरीरको सुगन्धसँगै दुर्गन्ध पनि आउँछ। 

आमा र बुबा दुबैको आफ्नो बच्चाको शरीरको गन्धबाट चिन्न सक्ने क्षमता उनीहरूको बच्चाको बाल्यकाल समाप्त भएपछि र बच्चाहरू वयस्कमा प्रवेश गर्दा कम हुन्छ।

सेबेशियस ग्रन्थीहरूबाट स्राव किशोरावस्थामा चरम सीमामा पुग्छ। तर, युवावस्थाको तुलनामा मध्यम उमेरसम्म तिनीहरूको तीव्रता कम हुन्छ, तर प्रत्येक व्यक्तिमा अझै पनि शरीरको विशिष्ट गन्ध हुन्छ। 

यो खाना, तनाव, हर्मोन वा छालाको माइक्रोबायोम जस्ता धेरै चीजहरूमा निर्भर गर्दछ। तर, महसुस गर्ने क्षमता नै छैन भने जीवनभर गन्ध परिवर्तन गरेर के फाइदा।

सत्य यो हो कि एक व्यक्तिको गन्ध उसको बारेमा जानकारी प्राप्त गर्न धेरै प्रभावकारी हुन्छ, विशेष गरी जब यो अँध्यारो वा कोलाहलपूर्ण वातावरणमा वा कुनै अन्य कारणले स्पष्ट रूपमा देख्न वा सुन्न गाह्रो हुन्छ।

 अन्य जीवहरू जस्तै, शरीरको गन्धले जोडी चयन, नाताको पहिचान वा यौन भिन्नताहरूमा मद्दत गर्दछ। बढ्दो उमेरसँगै, हाम्रो छालामा लोच र कोलाजेनको कमीले पसिना र सेबेशियस ग्रन्थिहरूको गतिविधिलाई कम गर्छ।

यिनीहरूको कमीका कारण वृद्धवृद्धाहरूलाई शरीरको तापक्रम कायम राख्न गाह्रो हुन्छ ।

जहाँसम्म सेबेशियस ग्रन्थीको सवाल छ, उमेरसँगै यसको स्राव मात्र कम हुँदैन तर यसको संरचना पनि परिवर्तन हुन्छ, जसले गर्दा भिटामिन ई वा कोलाइन जस्ता एन्टिअक्सिडेन्ट यौगिकहरूको मात्रामा कमी आउँछ।

छालाका कोशिकाहरूबाट एन्टिअक्सिडेन्टको उत्पादनमा कमीको कारण, अक्सिडेशनको गतिविधि बढ्छ। यसले वृद्ध मानिसहरूमा गन्ध सिर्जना गर्दछ, जसलाई जापानीहरूले केरिशो भन्छन्।

यसरी ४० वर्षको उमेरपछि छालामा रहेको ओमेगा ७ र पाल्मिटोलिक एसिड जस्ता केही फ्याटी एसिडको कार्यशैलीमा परिवर्तन आउँछ, जसले शरीरको गन्धमा परिवर्तन ल्याउँछ।

यदि केही मानिसहरूका लागि यो गन्ध अप्रिय छ भने, अर्कोतर्फ हामीमध्ये धेरैले यसलाई हजुरआमा र आमाबाबुको राम्रो सम्झनाहरूसँग जोड्दछ।

-बीबीसी हिन्दीबाट