कपाल उम्रिने श्रीकेश तेलको दाबी झुटो, भेटिए अन्य यस्ता गडबडी

काठमाडौ‌- केही समयअघि कपालमा लगाउने एउटा तेलले आक्रामक मार्केटिङ गर्दै बजारमा प्रवेश गर्‍यो। कलाकारदेखि लिएर सामाजिक क्षेत्रमा राम्रो पहिचान बनाएका व्यक्तिहरुले पनि यो तेल इन्डोर्स गरे। आकर्षक प्याकेजिङका साथ बजारमा आएको यो तेलले छोटो समयमै बजारमा हल्लाखल्ला मच्चायो।

तर यो चमकधमक धेरै समय टिकेन। कपाल नझर्ने, झरेको भए उम्रिने, फुलेको भए कालो हुने, चाया हटाउने आदि अनेक दाबी गरिएको यो तेल महँगोमा किनेका प्रयोगकर्ता अहिले पछुताइरहेका छन्। किनकी दाबी गरिएअनुसार यसले काम गरेन। 

उत्पादक कम्पनीले श्रीकेश तेल ल्याब परीक्षणबाट प्रमाणित भएको दाबी गर्दै आएको छ। अझ चाखलाग्दो कुरा त कपाल उम्रिने लगायत ५ वटा दाबी गरेर चर्को मूल्यमा बिक्री भइरहेको तेलको गुणस्तर पानी जाँच गर्ने ल्याबमा हुँदो रहेछ। रातोपुलमा रहेको वाटर इन्जिनियरिङ एन्ड ट्रेनिङ सेन्टर नामको निजी ल्याबमा यो तेलको परीक्षण गरिएको कम्पनीले नै जानकारी दिएको छ। कपालमा लगाउने तेलको परीक्षण पानीको प्यारामिटरमा गरिएको छ।

श्रीकेशको डब्बामा राखिएको आइएसओ र जीएमपी प्रमाणपत्र पनि नक्कली भेटिएको छ। उपभोक्ता झुक्याउनका लागिमात्र आईएसओ र जीएमपीको लोगो राखेको पाइएको छ। यसैगरी तीन वटा सरकारी निकायबाट प्राप्त व्यापार अनुमतिपत्रमा कतै खुद्रा सामान बेच्ने भनिएको छ त कतै प्याकेजिङ गर्ने भनिएको छ त कतै अर्कै कुरा लेखिएको छ।

कम्पनीले आफ्नो विज्ञापनमा भनेजस्तो विभिन्न जिल्लाबाट जडिबुटी संकलन गरी काठमाडौंमा ल्याएर प्रशोधन गरी तेल उत्पादन गर्ने कुरा कतै लेखिएको छैन। आक्रामक विज्ञापनका कारण तेल खरिद गरेका उपभोक्ता भन्न थालेका छन् - यो त नक्कली परेछ। कपाल उम्रिएको, कालो भएको कसैले बताएका छैनन्। यही तेलको विज्ञापन गरेका एक कमेडियनले त झन् कपाल प्रत्यारोपण नै गरेको भिडियो सार्वजनिक गरेका छन्। श्रीकेशले कपाल उमार्ने भए उनले लाखौं खर्च गरेर प्रत्यारोपण गर्ने थिएनन् होला।  

तेल उत्पादक कम्पनी सप्तऋषि आयुर्वेदले श्रीकेश तेल ३२ वटा जडीबुटी प्रयोग गरेर बनाइएको दाबी गरेको छ र ४१० एमएल तेलको मूल्य ३ हजार रुपैयाँ राखेको छ। पूर्व युवराज्ञी हिमानी शाह, सिनियर कलाकारदेखि पूर्व राष्ट्रपति हुँदै प्रधानमन्त्रीसम्मको हातमा देखिएको यो तेल सम्बन्धित निकायबाट उत्पादन अनुमति समेत नलिई विक्री भइरहेको पाइएको छ। स्रोतका अनुसार तुल उत्पादक सप्तऋषि आयुर्वेद औषधी व्यवस्था विभाग र आयुर्वेद विभागमा दर्ता नै छैन।

आयुर्वेद चिकित्सा परिषद् ऐन २०४५ (तेस्रो संशोधन २०७४) अनुसार आयुर्वेद चिकित्सा व्यवसाय दर्ता नभएका चिकित्सकले मात्र गर्न पाउँछन्। सप्तऋषि आयुर्वेदका सञ्चालक टीका बुढाथोकी चिकित्सक होइनन्। तर, उनले आयुर्वेद चिकित्साको उत्पादन भन्दै श्रीकेश तेल बिक्री गर्दै आइरहेका छन्। यो तेल खरिद गर्दा ग्राहकले भ्याट बिल समेत पाउँदैनन्। विभिन्न कम्पनीको नाममा प्यान बिल दिइन्छ।

बुढाथोकीको ट्रयाक रेकर्ड पनि राम्रो छैन। यसअघि पनि विभिन्न रोग ठीक पारिदिने भन्दै भ्रम फैलाएर औषधी बिक्री गरेको अभियोगमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय र प्रहरीमा उजुरी परेको थियो। तर, उनी कारबाहीबाट भाग्दै आएका छन्। केही वर्षअघि उनले जडिबुटी भन्दै काठको धुलो बिक्री गरेको भेटिएको थियो।