फेसबुकबाटै तरकारी बेच्ने दलवीर पुन

म्याग्दी- म्याग्दीको मङ्गला गाउँपालिका–४ उपल्लो बुकेनीका दलवीर पुनले बर्खायाममा बेमौसमी बन्दा उत्पादन गरेका छन्। समुन्द्री सतहदेखि दुई हजार दुई सय मिटर उचाइको उपल्लो बुकेनीमा रहेको एनएमडी कृषि तथा पशुपक्षी फार्ममा बेमौसमी बन्दा उत्पादन भएको हो। ३७ वर्षीय पुनले १५ रोपनी बरामीमा ‘ग्रिन क्रोनेट’ जातको बन्दाखेती गरेको बताउँछन्।

‘बेमौसममा खेती गर्न सकिने जातको बन्दा परीक्षणका लागि भित्र्याएको हो’, उनी भन्छन, ‘वैशाखमा लगाएको बिरुवा हुर्किएर बन्दाको आकार लिएको छ। साउन पहिलो हप्तादेखि बजार पठाउने तयारीमा छु।’ पानी खप्न सक्ने र चिसो हावापानीमा गर्न सकिने ग्रिन क्रोनेट जातको बेमौसमी बन्दा खेतीले पुनको फार्म हराभरा भएको छ।

कृषि ज्ञान केन्द्र म्याग्दीका प्रमुख किरन सिग्देलले जिल्लामा पहिलो पटक बर्खायाममा बन्दा उत्पादन भएको बताउँछन्। ‘बन्दा हिउँदे तरकारी बाली हो, अहिले बर्खामा पनि खेती गर्न सकिने जातको विकास भएको छ’, उनी भन्छन्, ‘बेमौसममा उत्पादन भएको बन्दाले बजार र मूल्य राम्रो पाउँछ।’

तीन वर्षदेखि टमाटरखेती गर्दै आएका पुनले यस वर्ष बेमौसमी बन्दाखेती गरेका छन्। उको फार्ममा हाल पाँच वटा सेमी हाइटेक टनेलमा टमाटर उत्पादन भएको छ। खुला टनेलमा हावाहुरी र असिनाले क्षति गरेपछि कृषि ज्ञान केन्द्रको सहयोगमा सेमी हाइटेक टनेल बनाएको पुनको भनाइ छ।

पुन २०५७ सालदेखि २०६८ सालसम्म तत्कालीन माओवादीले सञ्चालन गरेको ‘जनयुद्ध’मा जनमुक्ति सेनाका रुपमा सहभागी भएका थिए। नेकपा माओवादी केन्द्रको वडा कमिटी अध्यक्ष रहेका पुन दहवन शिविरबाट स्वेच्छिक अवकाश लिएपछि करिब पाँच वर्ष रोल्पामै व्यापार, व्यवसाय गरेर बसेका थिए। ७ वर्षअघि घर फर्किएर २१ रोपनी जग्गा किनेर कृषि फार्म स्थापना गरेका छन्।

बाख्रापालनबाट फार्म सुरु गरेका पुन ३ वर्षयता टमाटर र बेमौसमी तरकारी खेतीमा केन्द्रित भएका छन्। फार्ममा हालसम्म रु ५० लाख लगानी भएको पुनले बताउँछन्।
‘कृषिमार्फत नै समृद्धि हासिल गर्न सकिन्छ भन्ने सोचेर विदेश जान छाडेर यही खेती गरेर बसेको हुँ’, उनी भन्छन्, ‘आम्दानीबाट सन्तुष्ट छु। फार्मको पूर्वाधारमा लगानी विस्तार गरेको छु।’ दुई जना छोराछोरीलाई बेनीमा निजी विद्यालयमा पढाएका छन्।

बिहान झिसमिसेदेखि साँझसम्म फार्ममा काम गर्ने पुनले आवश्यकता अनुसार स्थानीय मजदुरलाई ज्यालामा काम गराउँदै आएका छन्। मसलेदार फल टिम्मुरको पनि खेती गरेका पुनको जडीबुटी खेती गर्ने योजना छ। ‘मसलेदार फल टिम्मुरको पनि खेतीको सुरूवात गरेको छु। अब विस्तारै जडीबुटी खेती गर्ने मेरो योजना छ।’ उनी भन्छन्।

सिँचाइ सुविधा र चिसो हावापानी भएकाले तरकारी खेती प्रभावकारी भएको छ। सडक पुगे पनि यातायातको असुविधाका कारण ढुवानीमा धेरै खर्च हुने, बजारमा व्यापारीले भनेको मूल्यमा सामान बेच्नुपर्दा समस्या भएको पुन बताउँछन्।

उनी भन्छन्, ‘ यहाँ त सबैभन्दा ठूलो समस्या भनेकै यातायात हो। बजारसम्म पुर्‍याउनै मुस्किल छ। दुवानी खर्च नै धेरै लाग्छ। तर बजार नपाउँदा हामीले दु:ख पाएका छौं।’

बेनी, बागलुङमा खपत नभएको तरकारी पोखरा पठाउने गरेका सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमार्फत तरकारीको बजारीकरण गरेको पुनले बताउँछन्। ‘अहिले त जमाना फेसबुकको छ। त्यसकारण तरकारीको फोटो राखेर किनबेच पनि गर्न थालेको छु। तसकारी जजस्लाई मन पर्छ, उहाँहरुलै फोन गरेर मगाउँनुहुन्छ।’

पुनको योजना पनि अब अनलाइनबाटै सहज माध्‍यमले व्‍यापार गर्ने छ। उनी भन्छन्, ‘ फेसबुकमा हाल्‍ने बित्तिकै मानिसको फोन आइहाल्छ। अब म यही माध्‍यमबाट व्‍यापार बजारीकरण र विस्तार गर्ने सोचमा छु। हेरूम के हुन्छ। तरकारी बेच्ने राम्रो अनलाइनको ठाम भैदिए हुन्थ्यो।’  -रासस