गैरनाफामूलक विकिपिडिया सर्वाधिक पढिनेमा सातौं नम्बरमा

विकिपिडियाले आफ्नो २० औं जन्मदिन मनाएको छ। इन्टरनेको यो इन्साइक्लोपिडियामा बितेको २० वर्षमा सूचनाका क्षेत्रमा निकै सफल यात्रा तय गरेको छ।

१५ जनवरी २००१ मा अमेरिकाका बेलायती उद्यमी जिमी वेल्सले यसको सुरु गरेका थिए। 

अहिले यो वेबसाइट विश्वका सर्वाधिक हेरिनेमध्ये सातौं नम्बरमा छ। यसमा रहेका साढे पाँच करोड आलेखलाई मासिक रुपमा करिब १५ अर्ब पटक पढिन्छ।

यो बेवसाइट अंग्रेजी भाषामा सुरु भएको थियो। त्यसको दुई महिनामा जर्मन र स्विडिस भाषामा पनि सामग्री राख्न थालिएको थियो। 

अहिले यसमा ३०९ भाषाका सामग्री छन्। यसमा दक्षिण एसियका २३ भाषमा सामग्री छन्।

वेल्सले सन् २००६ मा विकिपिडियामा एक करोडभन्दा बढी वक्ता भएका भाषाका एक लाखभन्दा बढी सामग्री राख्ने लक्ष्य लिएका थिए। उनले यो लक्ष्य पूरा हुन अब २० वर्ष लाग्ने बताएका छन्।

विकिपिडिया एक गैरनाफामूलक संस्था हो। गुगल, फेसबुकजस्ता नाफामूलक संस्थाका अगाडि यसले बिना मुनाफा आफ्नो प्रभाव कायमै राखेको छ। 

विकिपिडियाले अनुवादलाई भन्दा स्वतन्त्र लेखनलाई महत्त्व दिएको छ। यसमा हरेक भाषामा रहेका पृष्ठमा सम्बन्धित भाषाका स्वयंसेवकहरुले सूचना र जानकारी थप्न सक्छन्।

विकिपिडियामा संलग्न स्वयंसेवकहरु पश्चिमा मुलुकका गोरा पुरुषमात्र सहभागी छन् भन्ने आलोचना हुने गरेको छ। उनीहरुका अनुसार यसमा कम विकसित देश र महिलाको पहुँच पुग्न सकेको छैन।

विकिपिडियामाथि गलत सूचना राखेको आरोप पनि लाग्ने गरेको छ। विकिपिडिया जोसुकैलाई पनि जानकारी सम्पादन गर्न वा नयाँ सूचना दिन अनुमति दिएको छ। त्यस्तै यसमा राखिएको सूचनालाई अन्तिम सत्य भनेर यसले दाबी गरेको छैन। 

विकिपिडियाको खर्च चन्दा संकलनबाट हुँदै आएको छ। चन्दा संकलनका लागि यसले बर्सेनि अनलाइन अभियान चलाइन्छ।

सन् २०२० मा विकिपिडियाले सात करोड डलर चन्दा संकलन गरेको थियो। कम्तीमा पाँच डलरदेखि जति पनि चन्दा दिन सकिने विकिपिडियाले जनाएको छ।