गोरखाको गुफा संरक्षण अभावले ओझेलमा

गोरखा नगरपालिका वडा नम्बर ३ होल्सिङ नारेश्वर गोरखामा अवस्थित प्राचीन झाँक्री गुफा संरक्षणको अभावमा ओझेलमा परेको छ।

करिब १५० मिटर लामो तथा साँघुरो घेरामा रहेको र दश मिटर लम्बाइमा मानिस आवतजावत गर्न सकिने उक्त गुफा प्राचीन कालमा स्थानीय वासिन्दाबाट झाँक्री बन्न योग्य व्यक्तिलाई झाँक्रीले छानेर लगेर तन्त्रमन्त्र सुनाउने, झाँक्रीको तान्त्रिक ज्ञान दिने, झाँक्रीको कार्य गर्न सक्ने गरी परिपक्व झाँक्री बनाउन गुफामा राख्ने र सक्षम भएपछि छाडिदिने तान्त्रिक भूमिको रुपमा रहेको किवंदन्ति पाइन्छ।

स्थानीय खडानन्द अर्यालका अनुसार उक्त गुफा संरक्षण र सम्वर्धन गर्न सकेमा गोरखा जिल्लाको एक नमुना ऐतिहासिक पुरातात्विक स्थानको रूपमा विकसित हुने सम्भावना देखिन्छ। बृहत पर्यटकीय सम्भावना बोकेको उक्त झाँक्री गुफालाई संरक्षण तथा संवर्द्धनमा सर्वपक्षीय ध्यानाकर्षण हुनुपर्ने उनी बताउँछन् ।

गुफाको अवस्थिति हेर्दा यसलाई तारबार गरेर प्रवेशद्वार तथा बगैंचा आदि बनाउन सकेमा उक्त स्थान ज्यादै मनमोहक, आकर्षक, स्वच्छ र सुन्दर देखिने तथा सूर्योदयको आकर्षक दृश्य हेर्ने, गुफा परिसर अवलोकन अध्ययन गर्ने आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक समेतले भ्रमण गर्ने र पर्यटन विकासमा टेवा पुग्ने स्थानीयको भनाइ छ।

गोरखा सदरमुकामवाट नजिक रहेको रक्त गुफा स्थानीय वासिन्दा, स्थानीय सरकार र प्रदेश सरकारको ध्यान नपुगेको कारण पछि परेको छ। गोरखा नपाभित्रका गोरखकाली मन्दिर नजिकै रहेको भिमसेन पार्क, यस गुफाको माथिल्लो भेगमा रहेको विन्ध्यवासिनी मन्दिर र तल झाँक्री गुफा रहेकोले आन्तरिक पर्यटक अवलोकन भ्रमणका लागी १-२ दिनको समय लिएर आउन सक्ने र दिनभरी घुमेर बेलुका गोरखा सदरमुकाममा रहेको रानीपोखरीमा आरती गर्न पुगिने स्थानिय ज्ञानहरि अर्याल बताउँछन्।

उक्त गुफा मर्मत संभार तथा सम्वर्दनका लागि प्रदेश सरकार पर्यटन मन्त्रालयवाट आर्थिक वर्ष २०७९/२०८० मा नौ लाख रुपैयाँ अनुदान प्राप्त भएको र उक्त योजनाबाट सामान्य पूर्वाधार निर्माण कार्य भइरहेको छ। उक्त गुफाको संरक्षण गर्न, आकर्षण बढाउन, पर्यटकीय स्थलको रुपमा विकसित गर्न ठूलो बजेट रकम आवश्यक देखिन्छ।