चुकन्दरका पाँच ठूला फाइदा, जसले मुटु र मस्तिष्कलाई स्वस्थ राख्छ

तपाईंको फिटनेस र स्वास्थ्यको स्तर जेसुकै होस्, चुकन्दर यसलाई सुधार गर्ने उत्तम तरिका हुन सक्छ। 

यो जरा भएको तरकारीले तपाईंको शक्ति बढाउन मात्र होइन, छिटो दौडन पनि मद्दत गर्छ।

यसका अन्य धेरै फाइदाहरू छन्। जस्तै यसले उमेर बढ्दै जाँदा रक्तचाप नियन्त्रण गरेर तपाईंको मस्तिष्कलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ। 

यो हाम्रो शरीरको लागि राम्रो छ भन्ने कुरा प्राचीन ग्रीसको समयदेखि नै थाहा छ। तर अब यसको असाधारण फाइदाहरूलाई उजागर गर्ने नयाँ प्रमाणहरू देखा पर्दैछन् र यही कारणले गर्दा हामीले यसलाई हाम्रो नियमित आहारमा समावेश गर्नुपर्छ।

चुकन्दरका ठूला फाइदाहरू व्याख्या गर्ने पाँच सबैभन्दा प्रभावकारी कारणहरू जानौं।

१. बेटालेन्सको एन्टिअक्सिडेन्ट शक्ति

चुकन्दरलाई यसको गहिरो, बलियो रंग बेटालेन्स भनिने प्राकृतिक पिग्मेन्टले दिन्छ, जसले यसलाई उत्कृष्ट एन्टिअक्सिडेन्ट गुणहरू पनि दिन्छ।  केही वर्षअघि इटालीमा गरिएको अनुसन्धानले चुकन्दरले कोलोन क्यान्सर कोषहरूलाई नष्ट गर्न सक्षम रहेको पत्ता लगाएको थियो। 

तर BetaLens यसको एक मात्र जादुई शक्ति होइन। धेरै मात्रामा नाइट्रेट सेवन गर्नु राम्रो नभए पनि, चुकन्दर जस्ता तरकारीमा नाइट्रेट प्राकृतिक रूपमा पाइने हुनाले यो स्वस्थकर हुन्छ।

चुकन्दरको विशेषता भनेको यो नाइट्रेटले भरिपूर्ण हुन्छ। जब हामी चुकन्दर खान्छौं, हाम्रो मुखमा रहेको ब्याक्टेरियाले नाइट्रेटलाई नाइट्रिक अक्साइडमा रूपान्तरण गर्न थाल्छ, जुन एक शक्तिशाली पदार्थ हो जसले हाम्रो शरीरमा धेरै लाभदायक प्रभाव पार्छ। 

बेलायतको एक्सेटर विश्वविद्यालयका एप्लाइड फिजियोलोजीका प्राध्यापक एन्डी जोन्सले खेलाडीको प्रदर्शनको अनुसन्धानमा १० वर्ष बिताएका छन्। उनी बताउँछन्, "नाइट्रिक अक्साइड एक भासोडिलेटर हो। यसले रक्तनलीहरूलाई चौडा बनाउँछ। यसले रगत सजिलै प्रवाह गर्न दिन्छ। यसले शरीरका कोषहरूमा पर्याप्त अक्सिजन पुर्‍याउने काम गर्छ।"

यौन उत्तेजनाको लागि नाइट्रिक अक्साइडको पर्याप्त मात्रा पनि आवश्यक छ। रोमनहरूले चुकन्दरको रसको प्रयोग यसैसँग जोडिएको छ। यद्यपि, अहिलेसम्म कुनै पनि अनुसन्धानले चुकन्दरको रसको प्रभाव भियाग्राको जस्तै छ भनेर सुझाव दिएको छैन।

२. मुटु र रक्तचापमा प्रभाव
चुकन्दरको रस दैनिक सेवन गरेमा रक्तचापमा यसको प्रभाव देख्न सकिन्छ।
 
एक अनुसन्धानले देखाएको छ कि यदि केही हप्तासम्म दिनमा दुईवटा चुकन्दर खाएमा रक्तचाप औसत पाँच मिलिमिटरले घट्न सक्छ।

''चिकन खाँदा रक्तचाप निश्चित रूपमा कम हुन्छ," जोन भन्छन्। "सिस्टोलिक रक्तचाप (रक्तचापको माथिल्लो तह) को हिसाबले यो तीन देखि नौ मिलिमिटरले घट्न सक्छ।" 

यो गिरावट जारी रह्यो भने स्ट्रोक र हृदयघातको जोखिम १० प्रतिशतले कम गर्न पर्याप्त हुने उनीहरू बताउँछन्। 

विज्ञहरू भन्छन्, "यदि सम्पूर्ण जनसंख्यामा यस्तो परिवर्तन आयो भने स्ट्रोक, हृदयघात जस्ता घटनाहरूमा उल्लेखनीय कमी आउनेछ।" 

अनुसन्धानले यो पनि देखाएको छ कि चुकन्दर खाएपछि केही घण्टा भित्र रक्तचापमा असर देख्न सकिन्छ।

३. मस्तिष्कको लागि उत्तम
चुकन्दर हाम्रो मस्तिष्कमा रक्तसञ्चार बढाउन पनि उपयोगी हुन सक्छ। 

एक अनुसन्धानले पत्ता लगाएको छ कि यदि हामीले व्यायामसँगै चुकन्दरको रस सेवन गर्यौं भने हाम्रो शरीरको चाललाई नियन्त्रण गर्ने मस्तिष्कको त्यो भागमा कनेक्टिभिटी बढ्न सक्छ। 
यसो गर्दा मस्तिष्कको त्यो भाग युवा वयस्कहरूको जस्तै बन्न सक्छ।

 अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा, चुकन्दरको रसले तपाईंको दिमागलाई जवान राख्न मद्दत गर्छ। त्यसो भए यो किन हुन्छ? फेरि, सायद यो राम्रो रक्तचापको कारणले हो।
 
अनुसन्धानका अनुसार चुकन्दरको रस पिउनाले प्रिफ्रन्टल कोर्टेक्स (सबैभन्दा विकसित मस्तिष्क क्षेत्र) मा रक्तसञ्चार बढ्छ, जसले मस्तिष्कको क्षमता बढाउँछ।

अनुसन्धानका अनुसार चुकन्दरको रस दिनमा दुई पटक १० दिनसम्म पिइयो भने मुखभित्र ब्याक्टेरियाको सन्तुलन सुधार हुन सक्छ।

आश्चर्यजनक रूपमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले यस प्रक्रियामा संलग्न व्यक्तिहरूमा ब्याक्टेरिया सन्तुलनमा परिवर्तन देखे। 

यो रोग र सूजन निम्त्याउने ब्याक्टेरियाको स्तर कम गर्न उपयोगी पाइयो। नाइट्रिक अक्साइडको प्रभावले तपाईंको मांसपेशीहरूमा अक्सिजनको मात्रा बढाउने सम्भावना हुन्छ, जसले तपाईंको शरीरलाई राम्रोसँग काम गर्न मद्दत गर्छ," जोन्स भन्छन्। 

२००९ को एक अध्ययनले चुकन्दरको रस पिउने खेलाडीहरूको व्यायामको क्रममा शारीरिक सहनशीलतामा १६ प्रतिशतसम्म सुधार भएको पत्ता लगाएको छ।
 
अनुसन्धानका अनुसार नाइट्रिक अक्साइडले व्यायामको क्रममा अक्सिजनको खपत कम गर्न पनि मद्दत गर्छ, जसले गर्दा थकानको दर कम हुन्छ। 

एथलेटिक्सको दृष्टिकोणबाट, यो एक ठूलो सफलता थियो। २०१२ मा लन्डन ओलम्पिक र प्यारालम्पिक अघि, चुकन्दरको रस लन्डनमा सजिलै उपलब्ध थिएन किनभने लगभग सबै खेलाडीहरू यसको खोजीमा थिए। 

शरीरमा यसको प्रभाव हेर्न कति समयअघि खानुपर्छ?
२०१२ को एक अध्ययनमा, चुकन्दर खाने सहभागीहरू ५,००० मिटर दौडको अन्तिम १.८ किलोमिटरमा चुकन्दर नखानेहरूको तुलनामा ५ प्रतिशत छिटो दौडे। 

त्यसैले यदि खेलकुद प्रदर्शन सुधार गर्ने उद्देश्य हो भने, त्यस्तो कुनै पनि कार्यक्रम सुरु हुनुभन्दा कति समय अघि चुकन्दर खानुपर्छ?

यस प्रश्नको जवाफमा जोन्स भन्छन्, "रगतमा नाइट्रेट घुल्न केही समय लाग्ने भएकाले लगभग दुई देखि तीन घण्टा अगाडि।" 

चुकन्दरको गुण नगुमाउन के गर्ने?
जोन्सले चुकन्दर पकाउँदा सावधान रहन र नाइट्रेटहरू पानीमा घुलनशील हुने भएकाले उमाल्न प्रयोग गरिएको पानी नफाल्न पनि सल्लाह दिन्छन्। 

त्यसैले यदि तपाईंले पानी फ्याँक्नुभयो भने, तपाईंले धेरैजसो नाइट्रेट गुमाउनुहुनेछ र यसको फाइदा लिन सक्नुहुन्न। 

त्यसैले यदि तपाईं चुकन्दरबाट अधिकतम स्वास्थ्य लाभ प्राप्त गर्न चाहनुहुन्छ भने यसलाई काँचो वा भुटेर खानु वा यसको रस पिउनु राम्रो हुन्छ।